1. درخواست صدور اجراییه مستقیم از دادگاه (مطابق ماده ۲۳ قانون جدید صدور چک)

2.اقامه دعوای حقوقی تحت عنوان «مطالبه وجه چک» در دادگاه

این دو روش از حیث هزینه، سرعت رسیدگی، دامنه مسئولیت و جزئیات فنی با یکدیگر تفاوت‌های قابل توجهی دارند که در ادامه به‌تفصیل به آن‌ها پرداخته می‌شود:

1. هزینه دادرسی

در اجراییه مستقیم دادگاه، هیچ‌گونه هزینه دادرسی پرداخت نمی‌شود؛ این روش معاف از هزینه‌های معمول دادرسی است.

اما در دادخواست مطالبه وجه چک، خواهان ملزم به پرداخت ۳.۵ درصد مبلغ خواسته به‌عنوان هزینه دادرسی است که باید در زمان ثبت دادخواست پرداخت شود.

2. روند رسیدگی و زمان اجرا

در اجراییه مستقیم، روند رسیدگی وجود ندارد؛ با ارائه مدارک قانونی، مستقیماً اجراییه صادر شده و پرونده جهت اجرا به اجرای احکام ارجاع می‌شود.

اما در روش مطالبه وجه حقوقی، دادگاه می‌بایست با تشکیل جلسات رسیدگی، دفاعیات طرفین را بررسی کرده و سپس رأی صادر کند. این فرآیند معمولاً طولانی و زمان‌بر است.

3. شرایط شکلی و ماهوی چک

در اجراییه مستقیم، تنها چک‌هایی قابل اجرا هستند که:

بابت تضمین یا امانت صادر نشده باشند،

دارای کد رهگیری و گواهی عدم پرداخت رسمی باشند،

و مطابقت امضای صادرکننده با نمونه امضا در بانک تأیید شود.

اما در دادخواست حقوقی مطالبه وجه چک، حتی اگر چک بابت تضمین یا امانت باشد، یا تطابق امضا محل تردید قرار گیرد، دادگاه با بررسی مستندات و دلایل، می‌تواند رأی به پرداخت وجه دهد. یعنی دامنه پذیرش چک در این روش وسیع‌تر است.

4. دامنه مسئولیت و طرفین دعوی

در اجراییه مستقیم، تنها امکان اجرای چک علیه صادرکننده وجود دارد.

اما در دعوی مطالبه وجه حقوقی، امکان اقامه دعوا علیه صادرکننده، ضامن و حتی ظهرنویسان نیز فراهم است؛ که این امر برای دارنده چک، پشتوانه بیشتری در وصول مطالبات ایجاد می‌کند.

5. میزان مطالبات قابل وصول

در اجراییه مستقیم دادگاه، صرفاً اصل مبلغ چک، هزینه دادرسی (در صورت پرداخت توسط وکیل) و حق‌الوکاله مورد مطالبه قرار می‌گیرد.

اما در مطالبه حقوقی چک، علاوه بر موارد فوق، امکان مطالبه خسارت تأخیر تأدیه، هزینه دادرسی، حق‌الوکاله و سایر خسارات قانونی نیز وجود دارد.

۶. تأمین خواسته (توقیف اموال پیش از صدور حکم)

در اجراییه مستقیم، به دلیل ورود پرونده به مرحله اجرا، درخواست تأمین خواسته موضوعیت ندارد.

اما در دادخواست حقوقی، دارنده چک می‌تواند درخواست تأمین خواسته ارائه کند تا پیش از صدور رأی نهایی، اموال خوانده (صادرکننده یا دیگر مسئولین چک) توقیف شود؛ و این اقدام نیز بدون نیاز به تودیع خسارت احتمالی انجام می‌شود.

🎯 نتیجه‌گیری:

اگر چک شما شرایط لازم برای اجراییه مستقیم را دارد (صیادی، دارای کد رهگیری، صادر نشده بابت امانت یا تضمین)، این روش سریع‌تر، کم‌هزینه‌تر و ساده‌تر است.

اما اگر چک دارای نواقص قانونی است، یا بخواهید از ضامن یا ظهرنویس نیز مطالبه کنید، و یا در پی دریافت خسارت تأخیر و هزینه‌های کامل‌تر هستید، طرح دعوی حقوقی راهکار مناسب‌تری خواهد بود.

📌توصیه حرفه‌ای: پیش از انتخاب هر مسیر، حتماً با وکیل متخصص مشورت کنید تا مسیر قانونی مطابق با شرایط چک شما انتخاب شود.