نکاتی که باید در مستثنیات دین به آنها توجه کنیم:

۱. منزل مسکونی

باید محل سکونت فعلی بدهکار باشد.

اگر بدهکار در آن ساکن نباشد (مثلاً خانه‌ای دیگر اجاره کرده باشد)، آن خانه دیگر جزء مستثنیات دین نیست.

باید متناسب با شأن بدهکار باشد.

اگر مثلاً بدهکار در یک منزل 200 متری یا آپارتمان لوکس زندگی می‌کند، ممکن است دادگاه آن را بیش از شأن او بداند و اجازه توقیف بدهد.

اگر دو یا چند ملک مسکونی دارد، فقط یکی (آن هم که در آن ساکن است) مشمول مستثنیات است.

۲. وسایل منزل

فقط وسایل ضروری و متعارف زندگی مشمول مستثنیات هستند.

یخچال، اجاق، تلویزیون معمولی، فرش، ماشین لباس‌شویی و… معمولاً شامل می‌شود.

وسایل لوکس مانند تلویزیون ۸۵ اینچ، سیستم صوتی حرفه‌ای، یا لوازم غیرضروری قابل توقیف هستند.

3. وسایل کار

باید برای امرار معاش ضروری و در حد شأن شغلی فرد باشند.

مثلاً دستگاه جوش برای یک جوشکار، لپ‌تاپ برای یک طراح یا مترجم.

اگر ابزار کار بیش از حد گران یا حرفه‌ای باشد و بیش از نیاز شغلی فرد تلقی شود، ممکن است بخشی از آن توقیف شود.

4. وسیله نقلیه

توجه داشته باشید که خودرو به خودی خود جزو مستثنیات دین نیست مگر وسیله نقلیه برای شغل یا نیازهای ضروری باشد (مثل موتور برای پیک یا خودرو برای راننده تاکسی)، که مشمول مستثنیات گردد.

خودروهای لوکس (مثلاً بنز، بی‌ام‌و، یا شاسی‌بلند گران‌قیمت) معمولاً خارج از مستثنیات محسوب می‌شوند.

5. کتب و وسایل علمی

فقط مخصوص دانشجویان، معلمان، محققان یا افراد اهل علم است.

باید اثبات شود که این وسایل برای شغل یا تحصیل ضروری‌اند.

6.جهیزیه

اگر زوجه بتواند فهرست و مالکیت جهیزیه را اثبات کند، معمولاً توقیف نمی‌شود.

7.اجاره‌نشینی

اگر فرد مستأجر باشد و خانه‌ای دارد که اجاره داده یا خالی است، آن خانه دیگر جزو مستثنیات نیست.

اما اگر خودش در خانه‌اش ساکن است (ولو خانه مال خودش باشد)، ممکن است توقیف نشود اگر متناسب با شأن او باشد.

8. تشخیص نهایی با دادگاه است

هر موردی بسته به شرایط فرد، میزان بدهی، نوع مال، و زندگی واقعی بدهکار، توسط قاضی تعیین می‌شود.